Mevsimsel Mizaç Bozukluğunda Tek Uçlu ve İki Uçlu Farkı: Deksametazon Baskılama Testi

Abstract

Mevsimsel mizaç bozukluğunda tek uçlu ve iki uçlu farkı: Deksametazon baskılama testi Amaç: Bu çalışmanın birincil amacı mevsimsel gidiş gösteren tek uçlu ve iki uçlu olgular arasında deksametazon baskılama testi’nde (DBT) fark olup olmadığının saptanmasıdır. Yöntem: Mevsimsel mizaç bozukluğu (MMB) olan (SCID-I ile yapılan tanı görüşmesinde DSM-IV’e göre uzunlamasına gidiş belirleyicisi olarak mevsimsel gidiş gösteren) ve bilgilendirilmiş onam formunu onaylayan, iyilik dönemindeki olgular, olağan poliklinik izlemleri sırasında, ardışık olarak çalışmaya alınmıştır. Bulgular: DBT ile baskılanamama mevsimsel gidiş gösteren iki uçlu olgular arasında (%100) tek uçlu olgulardan (%42.8) daha sıktı. Tek uçlu ve iki uçlu MMB olan olgularda kadın/erkek oranı benzer iken, iki uçlu olgular daha gençtti. İki uçlu MMB’de çocukluk çağı travması ve premenstrüel sendrom (PMS) daha sık iken, ilk hecme öncesi stresör ve sosyal destek iki uçlu olgularda daha az sıklıkta idi. İlk hecme tipi iki uçlu olguların tümünde depresif dönemde idi. İki uçlu bozukluk (İUB) grubunda başlangıç yaşı ve koruyucu sağaltım başlangıç yaşı iki uçlu grupta daha erken, tanı için geçen süre daha uzun, hecme şiddeti daha yüksek, hecme sayısı daha fazla olmasına karşılık hecme süresi daha kısa, işlevsellik puanları daha yüksek bulundu. İki uçlu olgularda hecmeler arası tam düzelme %100, sağaltıma uyum %92.9 oranında id. İki uçlu bozukluk, çocukluk çağı travması, PMS ve ağır şiddette hecme, regresyon analizinde MMB’da DBT (-)’liğinin öngörücüleri olarak saptandı. Sonuç: Bu çalışma mevsimsel mizaç bozukluğunda tek uçlu ve iki uçlu olguları karşılaştıran ilk çalışmadır ve önemli farklar ortaya koymaktadır. Karakteristik atipik vejetatif belirtilerin depresif dönemlere damgasını vurduğu, şiddetli depresif dönemlerin tedaviye direnç oluşturduğu, ışığa reaktif MMB olgularında HPA eksen düzensizliği beklenir bir durumken, MMB iki uçlu olgularında ise mutad gibi görünmektedir. Bir diğer önemli sonuç, DBT ile kortizol düzeyi baskılanamayan MMB olgularının diğerlerinden daha iyi gidiş özellikleri gösteriyor oluşudur.