Türkiye’de Üniversite Hastanelerinde Ölçek Ekonomileri Yaklaşımına Bakışlar

Abstract

Hastaneler bütün ülkelerde sağlık sisteminin köşe taşı niteliğindedir. Yılın her günü ve gecesi kesintisiz hizmet sunmak durumunda olmaları, sağlık teknolojilerinin en gelişmiş kısmının hastanelerde yer alması, birbirine bağlantılı birçok alt birimin olması, yüksek teknolojinin gerektirdiği uzmanlık dallarından çok sayıda donanımlı insan gücünü çalıştırması ve özellikle acil servis, yoğun bakım, ameliyathane vb. ünitelerinde hizmetlerin dakikalar içinde verilmesi zorunluluğu gibi farklılıklar bu sonucu getirmektedir.1 Kamuya ait olsun ya da olmasın bütün sağlık hizmet kuruluşları birer işletmedir. Tamamen sosyal fayda amaçlı bile olsa işletmeye tahsis edilen kaynakların topluma maksimum sağlık faydasını üretebilmesi için işletme mantığı ile çalışması bir zorunluluktur.2 Toplumların giderek yaşlanan nüfusları, teknolojinin getirdiği olanaklar ile eskiden müdahale edilemeyen vakalara müdahale edilmesi, iletişim ve ulaşım olanaklarının yardımıyla sağlık hizmetlerine olan talebin iyice artması, sağlık hizmet kuruluşlarının örgütlenmesinin yaygınlaştırılması gibi gelişmeler sağlık harcamalarında keskin artışlara neden olmuştur.3 En zengin ülkelerin bile bu artışlara dayanma gücü yoktur.4 Bu nedenle sağlık işletmelerinin ve özellikle en maliyetli olan hastanelerin israf faktörlerini ayıklaması kendisi için en verimli olacak noktayı arayıp bulması ve verimliliğini sürdürebilmesi beklenmektedir.