Ölüm ve Ölmek ile İlgili Çok Yönlü Değerlendirme Envanterinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması

Abstract

Amaç: Ölüm anksiyetesi evrensel olmakla birlikte kişisel, kültürel, dilsel birçok özellikten etkilenmektedir. Ölüm ve Ölmek ile İlgili Çok Yönlü Değerlendirme Envanteri (ÖÇDE-F) ‘ölüm kaygısını’ ve ‘ölüm kabulünü’ ölçen bir ölçektir. Bu çalışmanın amacı ÖÇDE-F’nin Türkiye’de geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını yapmaktır. Yöntem: Araştırmanın evreni, Türkiye’nin yedi bölgesinden birer il seçilerek oluşturulmuştur. Bu iller Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Samsun, Şanlıurfa, Erzurum’dur. Örneklem sayımız %52’si erkek, %48’i kadın olan 402 kişidir. Verilerin analizi SPSS 22 programı ile yapılmış ve %95 güven aralığı ile çalışılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğinin belirlenmesi amacıyla açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi AMOS 21.0 programı ile uygulanmıştır. Güvenilirliğinin belirlenmesi amacıyla Cronbach alfa güvenilirlik katsayıları hesaplanmıştır. Sonuçlar: ÖÇDE-F önce Türkçeye daha sonra Almancaya çevrilmiş ve çeviriler sonucunda dil birliği ile tek bir metin elde edilmiştir. Ölçeğin korku ve kabullenme boyutu olarak iki ayrı boyutu vardır. Korku alt ölçeğinin toplam varyansı açıklama oranı %43.44, Cronbach’ın güvenilirlik katsayısı 0.950’dir. Kabullenme alt ölçeğinin toplam varyansı açıklama oranı %50.21, Cronbach’ın güvenilirlik katsayısı 0.678’dir. Tartışma: Alt ölçeklerin faktör dağılımı özgün ölçeğe göre farklıdır. Alt ölçek isimleri Türk kültürüne göre uyarlanmıştır. Bu sonuçlara göre, ÖÇDE-F Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliliği yüksek bir ölçek olduğu gösterilmiştir