Yaşlı Hastalara Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükleri ve Başa Çıkma Biçimleri ile Depresyon ve Anksiyete Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Günümüzde yaşlı sağlığı kadar, yaşlılara bakım verenlerin sağlığı da önemli bir halk sağlığı sorundur. Bu çalışmada bakım veren kişilerin bakım yükleri ile anksiyete ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişki ve bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi, aynı zamanda da bakım verenlerin kullandıkları başa çıkma biçimlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, ankete dayalı kesitsel bir çalışmadır. Toplam 70 bakım veren, çalışmaya dâhil edildi. Bakım verenin ve bakım verilen yaşlının sosyodemografik özelliklerini içeren anket formu uygulandı. Yaşlının fonksiyonel durumu Katz'ın Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi (GYA) ile belirlendi. Bakım verenlerin bakım verme yükü, anksiyete ve depresyon düzeyleri ve kullandıkları başa çıkma biçimlerinin belirlenmesi için Bakım Verme Yükü Ölçeği, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) ve Başa Çıkma Stilleri Ölçeği (COPE) kullanıldı. Bulgular: Çalışmamıza katılan bakım verenlerde anksiyete ve depresyon düzeyleri diğer çalışmalara oranla yüksekti. Özellikle anksiyete düzeyleri işlevsel olmayan başa çıkma biçimleri ile ilişkiliydi. Yararlı sosyal destek kullanımının anksiyete düzeylerini azalttığı tespit edildi. Sonuç: Ülkemizin şartlarına uygun olarak birinci basamak sağlık hizmetlerinde bakım verenlerin sağlığını değerlendirmeye ve korumaya yönelik klinik kılavuzlar hazırlanmalıdır. Fonksiyonel başa çıkma biçimlerinin yerleştirilmesi ve bakım verenlerin günlük yaşam stresörleri ile başa çıkabilmelerinin sağlanabilmesi için kültüre özgü programlara ve uzun dönem klinik çalışmalara gereksinim vardır.